Jakiej historii Polacy potrzebują? Relacja ze spotkania

14.05.2012 18:48:03

W ramach XV Dni Książki Żydowskiej organizowanych przez miesięcznik "Midrasz" w Austriackim Forum Kultury 13 maja 2012 odbyło się spotkanie oraz dyskusja na prowokujący temat Jakiej historii Polacy potrzebują? Kierunki polskich badań nad zagładą Żydów. W dyskusji udział wzięli badacze Centrum Badań nad Zagładą Żydów Polskiej Akademii Nauk, prof. Barbara Engelking, prof. Jacek Leociak, dr Dariusz Libionka oraz zaproszona publiczność.

13 maja 2012 r., godz. 19.30
Austryiackie Forum Kultury, ul. Próżna 8, Warszawa

Jakiej historii Polacy potrzebują? Kierunki polskich badań nad zagładą Żydów
rozmawiali: Barbara Engelking, Jacek Leociak, Dariusz Libionka oraz publiczność

W ramach XV Dni Książki Żydowskiej organizowanych przez miesięcznik "Midrasz" w Austriackim Forum Kultury 13 maja 2012 odbyło się spotkanie oraz dyskusja na prowokujący temat Jakiej historii Polacy potrzebują? Kierunki polskich badań nad zagładą Żydów. W dyskusji udział wzięli badacze Centrum Badań nad Zagładą Żydów Polskiej Akademii Nauk, prof. Barbara Engelking, prof. Jacek Leociak, dr Dariusz Libionka oraz zaproszona publiczność.

Pierwszą część spotkania, które odbyło się przy pełnej sali, poświęcono na prezentację rocznika „Zagłada Żydów. Studia i materiały” wydawanego przez Centrum Badań nad Zagładą Żydów. Jacek Leociak przypomniał tematykę, którą poruszano w kolejnych numerach, dodając, że niejednokrotnie przedstawione na łamach pisma artykuły były zapowiedzią szerszych badań, które później ukazywały się w formie książkowej lub stanowiły inspirację dla kolejnych naukowców, wskazując na obszary badawcze, którymi należałoby się zająć. Podkreślał on rolę pisma jako platformy, gdzie dokonuje się wymiana idei z badaczami z różnych ośrodków naukowych w kraju i zagranicą oraz miejsca debiutów naukowych młodszych badaczy Zagłady.

Druga cześć spotkania zogniskowała się wokół prezentacji projektów badawczych prowadzonych przez Centrum. Naukowe osiągnięcia i plany instytucji przedstawiała jej kierownik, prof. Barbara Engelking. Badacze pracują w cyklu trzyletnich projektów, z których pierwszy dotyczył tematyki gett prowincjonalnych, drugi Zagłady na wsi polskiej, trzeci zaś mienia żydowskiego. Badacze podkreślali konieczność prowadzenia dalszych badań, między innymi dotyczących zagadnienia świadkowania Zagładzie.

W trzeciej części prezentacji dr Dariusz Libionka starał się przybliżyć zebranym miejsce, jakie na mapie polskich badań nad historią Zagłady zajmuje Centrum Badań nad Zagładą Żydów.

Następnie zaproszono do dyskusji zebranych gości. Zapytany o specyfikę metodologii badań Centrum, prof. Jacek Leociak wskazywał na to, że jego badania otwierają możliwość wykorzystania w badaniach źródeł, które dotąd wykorzystywane były rzadko lub wcale (jak materiały śledztw i procesów z tzw. dekretu sierpniowego). Podkreślił także interdyscyplinarny charakter prowadzonych badań. Wiele emocji wzbudził problem reakcji polskiego kleru na Zagładę, które to zagadnienie było tematem przewodnim 5 numeru (2009) rocznika „Zagłada Żydów. Studia i Materiałt”. Najszerzej dyskutowano jednak pytanie zawarte w tytule spotkania: Czy to do badaczy Zagłady należy określenie, jakiej historii Polacy potrzebują? Czy Polacy w ogóle chcą słuchać o historii Zagłady? – pytała Barbara Engelking. Czy mówienie o Zagładzie, przybliżanie tej tematyki może mieć wartość terapeutyczną? Czy powinno się o niej mówić „bez znieczulenia”, jak sugerował Jacek Leociak? Mimo, że dyskusję zamknięto dopiero o 21.30 wśród uczestników nadal trwały kuluarowe spory i debaty.