List B. Engelking do MSZ

Minister Spraw Zagranicznych
Pan Radosław Sikorski

                 Piszę do Pana w imieniu kierowanego przeze mnie Centrum Badań nad Zagładą Żydów w IFiS PAN oraz w imieniu polskich uczestników konferencji, która w dniach 29-30 października br. odbyła się na zaproszenie Uniwersytetu w Princeton (USA). W konferencji zatytułowanej „Holocaust in Occupied Poland – New Findings and New Interpretations“ wzięło udział grono polskich badaczy Zagłady z kilku Instytutów PAN oraz z ŻIH, a także szereg najwybitniejszych amerykańskich historyków zajmujących się tematyką Shoah.

           Niestety, na kilka dni przed wspomnianą konferencją podlegli Panu pracownicy MSZ różnych szczebli usiłowali wywrzeć presję na polskich uczonych mających wziąć udział w sesji. Działania te zwieńczył list konsula RP w Nowym Jorku, pani Ewy Juńczyk-Ziomeckiej, która nie będąc na konferencji, nie obserwując jej biegu, a kierując się wyłącznie tytułami wystąpień (których zawartości nie znała), jeszcze przed rozpoczęciem konferencji pozwoliła sobie wyrazić sądy arbitralne, niesprawiedliwe i najzwyczajniej bezzasadne – co wprawiło w zdumienie i w zgorszenie amerykańskich historyków i publiczność, a w naszych oczach było całkowicie kompromitujące. Odpowiedź gospodarzy konferencji na list pani konsul znajduje się w załączniku do niniejszego listu.  

           Tego rodzaju interwencje, oparte na głębokim niezrozumieniu przedmiotu pracy naukowej, a przede wszystkim na jeszcze głębszym niezrozumieniu amerykańskiej kultury politycznej, mogą trwale szkodzić interesom Polski i jej dobremu imieniu za granicą. Reguły obowiązujące w środowisku akademickim dopuszczają najdalej nawet idącą wolność wypowiedzi – niedopuszczalne są natomiast polityczne czy administracyjne ingerencje, które przypominają najgorsze wzorce epoki minionej. Żywimy również obawy, że ten rodzaj zakulisowych, pozamerytorycznych działań służy nie tylko ingerencji w wolność badań naukowych, ale także ma na celu zamazywanie prawdy o różnorodnych (zarówno bohaterskich jak i kryminalnych) postawach Polaków wobec tragedii Żydów, która dokonała się na ziemiach okupowanej Polski.

          Przede wszystkim jednak postępowanie takie godzi w dobre imię Polski, które można budować jedynie w oparciu o prawdę. Jesteśmy głęboko przekonani, że podstawowym warunkiem świadomego patriotyzmu jest gotowość do stawienia czoła faktom, choćby były one bolesne i przykre.

• Premier RP
• Prezydent RP
• Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego
• Prezes PAN

1

2

3

4

5