Seminaria materiały: luty 2009

26 lutego 2009
Adam Puławski
Polskie podziemie i rząd w Londynie wobec masowych wywózek ludności żydowskiej do obozów zagłady (lipiec 1941-lipiec/wrzesień 1942)

Dyskusja na temat stosunków polsko-żydowskich, jak trafnie zauważył Dariusz Stola w książce o Ignacym Schwarzbarcie, „jak na swój ciężar gatunkowy, długotrwałość i wzbudzane emocje [...] miała niedostatecznie rozbudowaną albo instrumentalnie traktowaną podstawę faktograficzną”. Choć od czasu wydania tej książki minęło ponad dziesięć lat, a badania naukowe znacznie poszerzyły naszą wiedzę, to zadziwiająco wiele „prostych faktów” dotyczących tego, co i kiedy cywilne i wojskowe struktury „Polski Podziemnej” oraz rząd polski w Londynie wiedziały na temat masowych mordów na Żydach, w jaki sposób informacje były zdobywane, jaki był ich wewnętrzny przepływ oraz kiedy i przez kogo były wysyłane do Londynu nadal pozostaje nieznanych. Część ustaleń jest wciąż niezgodna z rzeczywistością. Powoduje to przypisywanie ZWZ-AK, delegaturze oraz rządowi w Londynie nieudowodnionych intencji: raz jest to zarzut o chęć ukrywania informacji o eksterminacji ludności żydowskiej, pomniejszania jej znaczenia, czy świadomego ograniczenia reakcji tylko do przesyłania i to niejednokrotnie z opóźnieniem tychże informacji, innym razem dominuje pogląd, że polskie podziemie i rząd polski zrobiły wszystko co było możliwe, że troszczyły się w równym, albo tylko w niewiele mniejszym stopniu o ludność żydowską jak o polską. Jak sytuacja wyglądała podczas pierwszego roku masowych mordów na ludności żydowskiej? Autor postara się ją opisać

Po referacie odbyła się ciekawa dyskusja z udziałem prelegenta i zaproszonych gości.

Adam Puławski – historyk, pracuje w Oddziałowym Biurze Edukacji Publicznej IPN w Lublinie. Zajmuje się tematyką zagłady Żydów na okupowanych ziemiach polskich oraz Polskiego Państwa Podziemnego. Publikował w „Rzeczypospolitej”, „Więzi”, „Pamięci i Sprawiedliwości”, „Zagładzie Żydów. Studia i materiały”, „Zeszytach Majdanka”. Współredaktor tomu Podziemie zbrojne na Lubelszczyźnie wobec dwóch totalitaryzmów 1939-1956 (Warszawa 2002). Współautor teki edukacyjnej IPN Zagłada Żydów polskich w czasie II wojny światowej (Warszawa 2005).