PUBLIKACJE - Czytając gazetę niemiecką ...

powiększ        

  kup ebook >>> 

kup wersję drukowaną >>>  

CZYTAJĄC GAZETĘ NIEMIECKĄ ...
Dziennik pisany w ukryciu w Warszawie w latach 1943–1944
Jakub Hochberg
oprac i wstępem opatrzyła Barbara Engelking
Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów
Warszawa 2019
ISBN: 978-83-63444-66-2
ISBN eBook: 978-83-63444-67-9

„I tak człowiek pisze, ażeby się nie przykrzyło. A co robić z nudów, żadnego zajęcia nie mam. […] Strasznie się przykrzy, oczekuje jakiegoś zbawienia. Dla mnie brak jest wolności i pozbyć się tych wstrętnych łobuzów hitlerowskich, to bym się już nikogo nie bał. Nikt by nie pokazywał palcem: „patrz, a tu jeszcze się znajduje Żyd”. […] Sam nie wiem teraz, kogo się bać, czy hitlerowca, czy własnego rodaka, co razem nas ziemia polska wykarmiła. […] I tak dnie za dniami schodzą, poprawy nie widać. Ażeby ta przeklęta wojna się skończyła. […]
Czytając tą szmatę hitlerowską: to podaje się, że się spotkali w kwaterze głównej Hitler i Mussolini. I pisze, że oni nadal będą walczyć, aż zwyciężą. Że jeden drugiego nie zdradzi, że umowa będzie umową – takie głupstwa podają. Dalej podaje gazeta, że Anglia i Ameryka silnie zbombardowała miasta niemieckie. Daj Boże, chociaż co dzień i niespodzianie zrobić nalot na tych wstrętnych pasożytów. Niech odczują tak samo, jak my odczuwaliśmy […].” 

Jakub Hochberg (ur. 1904), robotnik z warszawskiej Pragi, ukrywał się od maja 1943 r. u swojej ukochanej, Polki, Julii Rogozińskiej. Nie wychodził z pokoju. Kapało tam z dachu, w suficie była dziura, w oknach brakowało szyb – zasłonięto je tekturą. Spał na łóżku polowym, marzł, chorował, wyglądał przez szpary na podwórze, nudził się, czytał gazety i pisał. W jego zapiskach znajdziemy wiele interesujących refleksji, analiz stanów emocjonalnych, obserwacji ludzkich zachowań. Nie mniej ciekawe są – często przywoływane w postaci plotek – informacje o tym, co dzieje się w okupowanej Warszawie. Niezwykłość dziennika Jakuba polega także na tym, że jego autor jest osadzony w środowisku robotniczym warszawskiej Pragi. Z tej perspektywy codzienność okupacji niemieckiej wygląda inaczej niż ta, do której jesteśmy najbardziej przyzwyczajeni – konspiracji polityczno-militarnej i bohaterskiej walki z wrogiem. „Zwykli ludzie” walczą z Niemcami inaczej: szmuglują, oszukują, wyśmiewają, wykpiwają, a przede wszystkim – nie wierzą im za grosz.