Małgorzata Melchior

socjolog, profesor w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, członek Senatu UW w latach 2001-2004, współzałożyciellka Centrum Badań nad Zagładą Żydów

Ukończyła interdyscyplinarne studia w Instytucie Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji UW (1979). Doktorat obroniła (1990) w Instytucie Socjologii UW („Społeczna tożsamość jednostki – propozycja podejścia badawczego /na przykładzie wywiadów z Polakami pochodzenia żydowskiego urodzonymi w latach 1944-1955/”). Kolokwium habilitacyjne przeszła pomyślnie w 2004r. w oparciu o rozprawę habilitacyjną, jaką była jej książką: "Zagłada a tożsamość. Polscy Żydzi ocaleni ››na aryjskich papierach‹‹. Analiza doświadczenia biograficznego" (wyd. IFiS PAN).
Od 1979 roku pracuje na Uniwersytecie Warszawskim – w IPSiR, a następnie w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych, gdzie prowadzi zajęcia dydaktyczne, w tym – seminarium magisterskie.

Najważniejsze publikacje książkowe:

• „Społeczna tożsamość jednostki (w świetle wywiadów z Polakami pochodzenia żydowskiego urodzonymi w latach 1944-1955)”, Uniwersytet Warszawski ISNS, Warszawa1990 (publikacja ta została uznana przez Polskie Towarzystwo Socjologiczne za najlepszą książkę socjologiczną i otrzymała nagrodę im. Stanisława Ossowskiego za rok 1993);
• "Zagłada a tożsamość. Polscy Żydzi ocaleni na 'aryjskich papierach'. Analiza doświadczenia biograficznego”, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2004.

• „Jewish Identity in Poland: Between Ascription and Choice”; in: „A Quest for Identity. Post War Jewish Biographies”, edited by Y.Kashti, F.Eros, D.Schers, D.Zisenwine, Studies in Jewish Culture Identity and Community, School of Education - Tel Aviv University, Israel 1996 (in English), pp. 95-110;
• współautor: H.Datner, „Żydzi we współczesnej Polsce - nieobecność i powroty”, w: „Mniejszości narodowe w Polsce”, red Z.Kurcz, wyd. Uniwersytetu Wrocław­skiego, Wrocław 1997; s. 63-81.
• „Zagrożenie eksterminacją w doświadczeniu biograficznym ocalonych z Holocaustu”, [w:] PRZEGLĄD SOCJOLOGICZNY, tom XLIX/2, 2000, s. 69-88;
• „Jewish Identity Options in Contemporary Poland”, [in:] „Proceedings of the Twelfth World Congress of Jewish Studies”, edited by World Union of Jewish Studies, in Cooperation with Sapir Academic College, Jerusalem 2001, Israel (153-168);
• „Threat of Extermination in Biographical Experience of the Holocaust Survivors”, [in} POLISH SOCIOLOGICAL REVIEW, No. 1(137), 2002, s.53-70;
• „Being Different: Construction of Individual Identity” – [in:] „Identity in Transformation: Postmodernity, Postcommunism, and Globalization”, edited by Marian Kempny and Aldona Jawłowska, published by Greenwood Publishing Group, 2002;
• “Moral Attitudes and Conflicts of the Holocaust Survivors who Passed as Non-Jews”, [in:] “STUDIA JUDAICA”, Kraków 2002, No.1(9), s.139-152;
• “Być kimś innym – doświadczenie polskich Żydów ocalałych z Zagłady na aryjskich papierach”, [w]: „Żydzi i judaizm we współczesnych badaniach polskich”, tom III, praca zbiorowa pod redakcją K.Pilarczyka, suplement Nr 1 do STUDIA JUDAICA, wydawnictwo Antykwa, Kraków 2003, s.255-276.
• „Pamięć o Zagładzie w doświadczeniu biograficznym Ocalonych”, [w:] „Konstruowanie Jaźni i Społeczeństwa. Europejskie warianty interakcjonizmu symbolicznego”, Hałas Elżbieta, Konecki Krzysztof Tomasz (red.), Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2005, s. 113-128;
• Gdy granica była murem getta... Refleksje o przekraczaniu granic i o transgraniczności w obliczu zagrożenia życia”, [w:] „Transgraniczność w perspektywie socjologicznej. Nowe pogranicza?”, Lubuskie Towarzystwo Naukowe, Zielona Góra 2006, s. 51-68;
• « Changer de nom et changer d’identité : le cas des survivants de l’Holocauste qui ont survécu sous une identité d’emprunt », [w :] « Identitée en errance. Multi-identité, territoire impermanent et être social », sous la direction Pierre W. Boudreault, Denis Jeffrey,  Les Presses de l'Université Laval (PUL); Montréal, Quebec, Canada 2007, p17-28;
• “The Holocaust Survivors who passed as non-Jews – in nazi-occupied Poland and France. The comparison of the Survivors experience”, [in]: „Proceedings of the Fourtheenfth World Congress of Jewish Studies”, edited by World Union of Jewish Studies, in Cooperation with Sapir Academic College, Jerusalem 2007 /in press/, Israel;
• „Zagłada i stosunki polsko-żydowskie w opracowaniach socjologicznych”, [w:] „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”. Pismo Centrum Badań nad Zagładą Żydów, nr 1/2005, IFiS PAN, Warszawa, s. 52-72;
• • “Facing anti-Semitism in Poland – during the Second World War and in March 1968”, [in:] POLIN : Studies in Polish Jewry”, Volume 21, 2008: 1968: Forty Years After, Leszek W. Gluchowski and Antony Polonsky (eds.), pp. 187-203;
• „Uciekinierzy z gett po „stronie aryjskiej” na prowincji dystryktu warszawskiego – sposoby przetrwania” [in:] „Prowincja Noc. Życie i zagłada Żydów w Dystrykcie Warszawskim”, red. Barbara Engelking, Jacek Leociak i Dariusz Libionka, wyd. IFiS PAN, Warszawa 2007, s. 321-372.
• “Returns to the Mythical Homeland. The Jewish Case”, [in:] "Home Coming. An Anthology of Return Migrations", ed. E.Nowicka, Kraków: NOMOS, pp.211-219, 2008;
• „O niektórych dylematach i rozterkach moralnych osób ocalonych z Zagłady”, [w:] „O społeczeństwie, moralności i nauce. Miscellanea”, red. W. Pawlik, E. Zakrzewska-Manterys, Uniwersytet Warszawski, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych, Warszawa 2008, s.251-267;
• „Wymiary złożonej tożsamości jednostkowej. Kategorie teoretyczne i jeden przykład”, [w:] „Status mniejszościowy i ambiwalencja tożsamości w społeczeństwach wielokulturowych” (red. Janusz Mucha i Bożena Pactwa), Śląskie Wydawnictwo Naukowe, Tychy, 2008, s. 25-39;
• "Tożsamość żydowska bez jidysz", [w:] „Jidyszland – polskie przestrzenie”, redakcja naukowa Ewa Geller i Monika Polit, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008, s.304-320;
• “Rootedness in place, rootedness in memory – as exemplified by Polish-Jewish identity” [„Zakorzenienie w miejscu, zakorzenienie w pamięci. Na przykładzie tożsamości polsko-żydowskiej”]; [w:] „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa” (Special Issue on TERRITORIALISM AND IDENTITY. The Slavonic and non-Slavonic Balans), red. Jolanta Sujecka oraz Wojciech Burszta i Jacek Serwański; Poznań-Warszawa, Nr 31/2007, s. 71-80.
• „Co Holokaust mówi socjologom? Tożsamość jako stygmat”, [w:] „Myślenie po Zagładzie. Głosy z Polski”, praca zbiorowa pod redakcją Sebastiana Rejaka, Warszawa-Kraków 2008, s.77-106;
• „What Does the Holocaust Tell Sociologists? Identity as a Stigma”, [in:] “Thinking after the Holocaust. Voices from Poland”, edited by Sebastian Rejak, Warsaw-Cracow 2008, p. 77-106.