Menu

• Strona główna
• Zespół Centrum
  • Aleksandra Bańkowska
  • Barbara Engelking
  • Jacek Leociak
  • Dariusz Libionka
  • Justyna Majewska
  • Agnieszka Haska
  • Marta Janczewska
  • Karolina Panz
  • Jakub Petelewicz
  • Alina Skibińska
  • Dagmara Swałtek-Niewińska
  • współpracownicy
    • Andrzej Żbikowski
  • profesor emeritus
    • Małgorzata Melchior
• Badania
• Publikacje
  • wszystkie publikacje Centrum
  • projekty wydawnicze
  • jak kupić
• Linki
• Kontakt
• Archiwum
  • Seminaria
    • seminarium
    • archiwum seminariów
  • Stypendia badawcze
    • Edycja 2014/2016
    • Edycja 2013
    • Edycja 2012
    • Edycja 2011
    • Edycja 2010
    • Edycja 2009
  • Wybór źródeł
• Zagłada Żydów. Studia i Materiały
    pismo naukowe Centrum
• Dalej jest noc - »Nieudana KOREKTA OBRAZU«

Aktualności

Dagmara Swałtek
Żydzi w aktach gminnych dystryktu krakowskiego

Projekt stanowi rozszerzenie kwerendy akt gminnych powiatu miechowskiego pochodzących z okresu okupacji, którą przeprowadziłam w 2010 roku i której efektem było artykuł o gminie Wawrzeńczyce. W proponowanym projekcie chcę poszerzyć zakres terytorialny badań na pozostałe powiaty dystryktu krakowskiego.

Dokumenty wytworzone przez gminy w latach 1939-1945 tylko częściowo zachowały się do dzisiejszych czasów. Większość z nich przepadła, ale na podstawie badań w powiecie miechowskim wiadomo, że zdarzają się gminy, których akta przetrwały prawie w całości do dzisiejszych czasów.

Uważam, że warto przeprowadzić tę kwerendę, ponieważ jak dotąd akta gminne nie były w większym zakresie badane pod kątem poszukiwań informacji o zagładzie Żydów. Te źródła, chociaż został mocno zdekompletowane, mają jednak swoją wartość wynikającą przede wszystkim z czasu powstania i udziału urzędników (sołtysów, wójtów i podległych im pracowników) w wydarzeniach mających miejsce na wsi. Mieli za zadanie z jednej strony kontynuować swoje obowiązki przedwojenne związane z organizacją życia gminy, z drugiej musieli realizować polecenie przekazywane od władz niemieckich w odniesieniu do ludności gminy. Z punktu widzenia badań nad Zagładą Żydów, akta te mogą być źródłem informacji o stosunkach międzyludzkich, sytuacji ekonomicznej na wsi znajdującej się niemiecką, a także o zaludnieniu i migracjach mieszkańców.

Wstępnie zakładam na podstawie już przebadanych dotąd materiałów, że najwięcej informacji o żydowskich mieszkańcach gmin pochodzi z okresu przed koncentracją w gettach. Być może w którymś archiwum zachowała się korespondencja władz z gmin z miejscowymi radami żydowskimi. Chciałabym także poszukać informacji o tym, jak z punktu widzenia urzędników gminnych wyglądały wysiedlania. W zespołach, które już przeglądałam, te dwa ostatnie tematy były podnoszone jedynie marginalnie. Zakładam jednak, że w gminach liczniej niż Wawrzeńczyce zamieszkanych przez Żydów powinno być inaczej. Natomiast ciekawy temat, który z całą pewnością jest obecny a aktach, dotyczy nieruchomości pozostawionych przez wywiezionych i zamordowanych właścicieli.

Plan badań:

1. Kwerenda istniejących akt gminnych ze szczególnym uwzględnieniem następujących działów: księgi protokołów i uchwał rad gminnych, protokoły zebrań gromadzkich, opieka społeczna, przemysł i handel, sprawy organizacyjne, ewidencja ludności, sprawy bezpieczeństwa, sprawy wojskowe
2. Dodatkowa kwerenda uzupełniająca umożliwiająca weryfikację wiadomości pochodzących z akt gminnych, między innymi: lokalne posterunki policji, materiał procesowe, relacje ocalonych, powojenne dokumenty gminne i wojewódzkie

1

2

3

Drukuj artykuł

Poleć artykuł