Menu
M. Turski Historical Award of Polityka for Justyna Majewska
It is with undisguised pride we report that our colleague Dr. Justyna Majewska has been awarded the Marian Turski POLITYKA Historical Prize for her book debut, "Mury i szczeliny. Przestrzenie getta warszawskiego /Walls and Slits. Spaces of the Warsaw Ghetto".
We are very happy and... Call for Articles - Holocaust Studies and Materials 2026
Call for Articles 2026
Call for Articles
Connecting scholarly reflection on the Holocaust to the present - new sources and technologies in research
The past decade has seen a breakthrough in Holocaust research, both in terms of the availability of archival sources and the digital ... Farewell to Marian TurskiIt is with profound sorrow that we bid farewell to Marian Turski—a distinguished journalist, historian, and Survivor. An extraordinary man whose voice resonated deeply, he not only shared the lessons of the past but actively championed courage, solidarity, and empathy in the face of evil.
... Center in EHRI PL consortium
Polish Center for Holocaust Research of the Institute of Philosophy and Sociology of the Polish Academy of Sciences, together with the E. Ringelblum Jewish Historical Institute and the Center for Jewish Studies of the University of Lodz, are creating a national node of the European Holocaust Research Infrastructure within the framework of ERIC
Michal Kowalski's reply to the article by Jan Grabowski and Katarzyna Markusz
Michal Kowalski, author of the chapter titled “I think Jews will be taken to Treblinka. It's better for you to stay at home.’ Polish residents of towns around Treblinka as Holocaust witnesses. A Local Study”, which appeared in the volume "Oto widać i oto słychać" responds to an article by Prof. Jan Grabowski and Dr. Katarzyna Markusz from the Jewish.pl portal.
add your e-mail to the NEWSLETTER
|
Polish Center for Holocaust Research Nowy Swiat St. 72, 00-330 Warsaw; POLAND; Palac Staszica room 120 e-mail: centrum@holocaustresearch.pl
Mietek Pachter (1923-2018)
Mietek Pachter (1923-2018)30.12.2018 10:56:17
Mietek Pachter - ocalały z Zagłady, uczestnik i obserwator powstania w getcie warszawskim oraz autor wyjątkowego świadectwa "Umierać też trzeba umieć" zmarł 25 listopada 2018 roku w Villemomble pod Paryżem. Miał 95 lat.
W grudniu 1946 r. Mietek Pachter, chory na gruźlicę, trafił na leczenie do Davos. W sanatorium, za radą terapeutki spisał po polsku 700 stron wspomnień. Powstało wyjątkowe świadectwo Zagłady, które zadziwia stopniem szczegółowości opisu, głębią refleksji nad stanami emocjonalnymi i relacjami oraz trafnością obserwacji. Świadectwo Pachtera jest tym bardziej wyjątkowe, że zostało spisane przez młodego mężczyznę, któremu wojna uniemożliwiła uzyskanie formalnego wykształcenia.
W czasie wojny Mietkowi Pachterowi niewiele zostało oszczędzone z tragedii swojego narodu. Wielokrotnie był w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia i doświadczył niewyobrażalnego zła. Miał 16 lat, gdy wraz rodzicami i dwoma braćmi trafił do warszawskiego getta, gdzie pracował przymusowo oraz razem ze starszym bratem Wilkiem pomagał ojcu w szmuglu. Cała rodzina przetrwała akcję likwidacyjną latem 1942 roku. W akcji styczniowej 1943 zginęli rodzice i najmłodszy brat. Mietek i Wilek Pachterowie brali udział w powstaniu w getcie, wyciągnięci z bunkra pod koniec kwietnia 1943 przetrwali kilkudniową gehennę na Umshlagplatz, a następnie trafili w jednym z transportów do Treblinki. Uniknęli śmierci w komorze gazowej, ponieważ ich transport jako jeden z zaledwie kilku w całej historii działania „fabryki śmierci” został odesłany do obozu na Majdanku. Po kilku miesiącach dramatycznej walki o życie w obozie koncentracyjnym, Mietek wraz z bratem zostali przewiezieni do obozu pracy HASAG w Skarżysku Kamiennej, gdzie kontynuowali niewolniczą i wyniszczającą pracę.
Przeniesiony w końcowej fazie wojny do Częstochowy obóz, został w styczniu 1945 wyzwolony przez Armię Czerwoną. Mietek i Wilek Pachterowie podjęli nieudaną próbę zbudowania na nowo życia w Polsce. W 1946 r. trafili do obozu dipisów w Niemczech gdzie nastąpiło bolesne rozstanie braci. Mietek okazał się ciężko chory na gruźlicę i dzięki wsparciu Jointu trafił do szwajcarskiego sanatorium w Davos. Wilek zdołał dotrzeć do Palestyny.
Po zakończonym leczenia Mietek Pachter trafił do wuja do Francji i wkrótce założył własną rodzinę. Ostatecznie nie zdecydował się na wyjazd do Izraela. Przez całe życie prowadził z żoną niewielki sklep. W 2012 roku podczas edycji książki rozmawiał z Barbarą Engelking, niestety stan jego zdrowia i pamięci szybko się pogarszał pozostawiając świadectwo
zamkniętą całością.
Mietek Pachter zmarł w domu, otoczony do końca troskliwą opieką rodziny. Został pochowany w Izraelu.
Po przeczytaniu „Umierać też trzeba umieć” historia Mietka Pachtera stała mi się szczególnie bliska. Tragiczne losy wojenne rodziny Pachterów pozostawiły we mnie przekonanie, że głębokie dobre relacje są wartością samą w sobie i w tym sensie są silniejsze od śmierci i zniszczenia. W ostatnich latach regularnie korespondowałem z córką Mietka Pachtera, panią Regine Pachter. Wiem, że moje refleksje trafiły do zmarłego, co jest dla mnie zaszczytem. Dziękuję także, za możliwość wymiany myśli o książce z prof. Barbarą Engelking. Podzielam jej opinię, że to wyjątkowe świadectwo zasługuje na szerszą popularyzację.
Cześć Jego pamięci!
Mateusz Ostachowski
|